De evangeliepassage van vandaag verkondigt de daden van de heilige vrouwen die de God-mens volgden tijdens Zijn aards verblijf, die getuigen waren van Zijn Lijden en aanwezig waren bij Zijn begrafenis. 

De begrafenis heeft vrijdagavond plaats gevonden. 

Toen de boosaardigheid van de Joden werd uitgestort als vurige lava van de vuurspuwende berg Etna, niet alleen gericht op de Heer maar ook op allen die Hem nabij waren; toen de heilige apostelen zich moesten verstoppen, of de verschrikkelijke gebeurtenis alleen van ver konden aanschouwen; toen alleen de meest intieme discipel van liefde, die nergens bang voor was, volhardend bij de Heer bleef – toen ondernam die discipel actie die altijd een discipel in het geheim was geweest en die voortdurend zijn oprechte belofte had verborgen uit angst om vervolgd te worden door het Sanhedrin.

 Joseph – een gerespecteerd lid van het Sanhedrin – vertrapte plotseling alle obstakels en aarzelingen en alle verbijstering die hem tot dusver had beperkt en bezorgd had gemaakt. Hij kwam bij de koude, wrede Pilatus en vroeg om het lichaam van Hem Die door een schandelijke dood was geëxecuteerd.

 Hij ontving het lichaam en begroef het met eerbied en eer.

 Het evangelie geeft aan Jozefs daad de betekenis van een grootmoedige, moedige actie. En dat is precies wat het was.

Een lid van het Sanhedrin – voor het aangezicht van het Sanhedrin, dat een moord had gepleegd; voor het aangezicht van Jeruzalem, dat had deelgenomen aan de moordaanslag – nam het lichaam van de God-mens, Die door mensen was vermoord, van het kruis af en droeg het weg naar een tuin die dicht bij de stadspoorten en -muren lag. Daar – in eenzaamheid en rust, in de schaduw van de bomen,

Een ander lid van het Sanhedrin nam deel aan de begrafenis: Nicodemus, die ‘s nachts tot de Heer was gekomen en die Hem had herkend als Degene die door God was gezonden. 

Nadat hij een grote steen tegen de deur van het graf had geleund (in het evangelie wordt de lage opening naar de grot een deur genoemd), ging Jozef weg, als iemand die zijn dienst naar tevredenheid had voltooid.

Het Sanhedrin keek naar Jozefs daden. 

Na zijn vertrek zorgden ze ervoor dat er een wacht bij het graf werd gezet en een zegel werd aangebracht op de steen die de ingang blokkeerde.

Zijn vervolgers en vijanden waren getuige van de begrafenis van de Heer. Sommige leden van het Sanhedrin, die in razernij en woede de grootste misdaad hadden begaan, hadden onvrijwillig het grootste offer gebracht: door het heilig Slachtoffer op te offeren hadden ze de mensheid verlost en een einde gemaakt aan de vruchteloze reeks archetypische offers,

waardoor die offers en hun statuten zelf overbodig waren. 

Andere leden van het Sanhedrin, vertegenwoordigers van alle rechtvaardigen van het Oude Testament, voerden op een goddelijke manier en geest de begrafenis van de Verlosser van de mensen uit, en door deze actie voltooiden en bezegelden zij het vrome werk van de zonen van het Oude Testament. 

Voortaan begint de exclusieve bediening van de figuren van het Nieuwe Testament. en door deze actie voltooide en bezegelde hij het vrome werk van de zonen van het Oude Testament.

De heilige vrouwen waren niet minder moedig dan Jozef in hun zelfverloochening. Omdat ze op vrijdag aanwezig waren bij de begrafenis, achtten ze het niet toegestaan op de sabbat – de rustdag – om de rust waarin het lichaam van de Heer sliep te verstoren de heilige duisternis en afzondering van het grotgraf. 

De vrouwen waren van plan hun ijver voor de Heer uit te storten door mirre op Zijn lichaam te gieten. 

Toen ze op vrijdag terugkwamen van de begrafenis, kochten ze meteen een aanzienlijke hoeveelheid geurige kruidenmengsels en wachtten op de dag na de sabbat. 

Op die dag, bij het opkomen van de zon, gingen de vrome vrouwen op weg naar het graf.

Onderweg herinnerden ze zich dat er een grote steen voor de ingang van het graf was gerold. Dit baarde hen zorgen en de vrouwen begonnen onderling te praten:Wie zal ons de steen van de deur van het graf wegrollen? (Marcus 16:3).

 De steen was erg groot. Toen ze bij het graf kwamen, zagen ze tot hun verbazing de steen weggerold. Het was opzij geschoven door een schitterende, machtige engel. 

Na de opstanding van de Heer was de engel uit de hemel neergedaald naar het graf dat Hem had vastgehouden Die de hemel niet kon bevatten. 

Hij had de bewakers met angst geslagen en tegelijkertijd het zegel verbroken en de zware steen opzij geschoven.

Hij zat op de steen, wachtend op de komst van de vrouwen. Toen ze kwamen, verkondigde hij hun de opstanding van de Heer en gebood hun de apostelen in te lichten.

Dankzij hun ijver voor de God-mens, dankzij hun besluit om eer te bewijzen aan het alheilige lichaam – bewaakt door schildwachten en waakzaam gadegeslagen door de haat van het Sanhedrin – waren de heilige vrouwen de eerste mensen die nauwkeurige en betrouwbare informatie ontvingen over de opstanding van Christus. 

Ze werden de eerste en machtigste predikers van de opstanding, omdat ze het nieuws uit de mond van een engel hadden gehoord. 

Er is geen partijdigheid bij de volmaakte God: iedereen is gelijk voor Hem, en die mens die God met grote zelfverloochening nastreeft, wordt de speciale gaven van God waardig gemaakt, in uitzonderlijke overvloed en met spirituele schoonheid.

Wie zal ons de steen van de deur van het graf wegrollen? Deze woorden van de heilige vrouwen hebben een mystieke betekenis. Het is zo opbouwend dat liefde voor mijn naaste en verlangen naar zijn geestelijk welzijn mij niet toelaten erover te zwijgen.

Het graf is ons hart. 

Ons hart was een tempel, maar het is een graftombe geworden. 

Christus komt daarin binnen door middel van het sacrament van het doopsel, om in ons te wonen en door ons te handelen. 

Dan wordt het hart als tempel aan God gewijd. 

We ontnemen Christus de mogelijkheid om te handelen, en we doen onze “oude mens” herleven, wanneer we voortdurend handelen volgens de neiging van onze gevallen wil en van onze rede, vergiftigd door leugens. 

Christus, Die bij het Doopsel is ingegaan, blijft in ons, maar Hij is als het ware gewond en ter dood gebracht door ons gedrag. 

De tempel van God, niet met handen gemaakt, wordt veranderd in een krap en donker graf.

Een steen, heel groot, wordt tegen de ingang wordt gerold.

De vijanden van God zetten een wacht voor het graf, en met een zegel sluiten zij de opening die door de steen is afgesloten. 

Ze verzegelen de steen aan de rotswand zodat, naast het gewicht, de substantiële verzegeling iemand zou kunnen verbieden de steen aan te raken.

De vijanden van God houden zelf de wacht om deze afstomping te bewaren! 

Ze hebben beraadslaagd en hebben allerlei obstakels opgeworpen om hen van tevoren te waarschuwen voor een opstanding – om het te voorkomen, om het onmogelijk te maken.

De steen is die zwakte van de ziel waardoor alle andere zwakheden onschendbaar worden gehouden, en die de Heilige Vaders ‘ongevoeligheid’ noemen. [1] 

Wat is deze zonde? 

Velen zullen zeggen dat ze er nog nooit van hebben gehoord.

Volgens de definitie van de kerkvaders is “ongevoeligheid” het afstompen van spirituele gevoelens.

Het is de onzichtbare dood van de menselijke ziel met betrekking tot spirituele zaken en een totale revitalisering van materiële zaken.

Het komt voor dat als gevolg van een langdurige lichamelijke ziekte, al je kracht is uitgeput en alle vermogens van het lichaam verdorren. 

Dan houdt de ziekte, die geen voedsel voor zichzelf vindt, op het lichamelijke gestel te kwellen.

Het laat de zieke uitgeput achter – verdoofd als het ware – en niet in staat tot activiteit omdat hij is verspild door lijden, vanwege een vreselijke ziekte.

Hetzelfde gebeurt ook in een menselijke ziel. 

Een langdurig onachtzaam leven te midden van voortdurende afleiding, temidden van voortdurende vrijwillige zonden,

 in vergeetachtigheid van God en eeuwigheid, 

in vergeetachtigheid van – of in de meest oppervlakkige herinnering aan – de geboden en leringen van het evangelie, verwijdert iemands gevoel voor geestelijke zaken en doodt de ziel naar hen. 

Hoewel deze spirituele zaken bestaan, houden ze voor hem op te bestaan.

Iedereen die de toestand van zijn ziel onpartijdig en grondig onderzoekt, zal daarin de zwakheid van ongevoeligheid zien. 

Hij zal de omvang van zijn invloed zien, hij zal de ernst en het belang ervan inzien, en hij zal toegeven dat het de manifestatie en het bewijs is van de verdoving van zijn ziel.

Als we willen beginnen met het lezen van het woord van God, wat valt ons dan de verveling te beurt!

Alles wat we lezen lijkt van weinig belang, verdient geen aandacht, vreemd! Wat willen we snel verlost worden van deze lezing! Waaraan is dit te wijten? Dat komt doordat we geen gevoel hebben voor het woord van God.

Als we in gebed staan, wat voelen we ons dan droog en koud! Wat haasten we ons om onze oppervlakkige smeekbeden, gevuld met afleiding, af te maken! Waarom is dit?

Omdat we vreemden voor God zijn: we geloven in het bestaan van God met een dood geloof.

Hij bestaat niet voor onze gevoelens. 

Waarom zijn we de eeuwigheid vergeten? 

Is het mogelijk dat we worden uitgesloten van het aantal van degenen die zijn grenzeloze domein moeten betreden? 

Is het mogelijk dat de dood niet van aangezicht tot aangezicht voor ons staat zoals hij voor andere mensen staat? 

Wat is hiervan de reden? 

Het is omdat we met heel onze ziel gehecht zijn geraakt aan materiële dingen. 

We denken nooit aan de eeuwigheid en we willen er nooit aan denken – we hebben ons kostbare voorgevoel ervan verloren en hebben een valse bezorgdheid gekregen over ons aardse verblijf. 

Door dit valse gevoel lijkt ons aardse leven eindeloos.

We zijn zo bedrogen en gefascineerd door dit valse gevoel dat we al onze acties in overeenstemming daarmee regelen. 

We offeren de vermogens van onze ziel en ons lichaam op als offer aan dat wat vergankelijk is, zonder enige zorg te besteden aan de andere wereld die op ons wacht, ook al moeten we zonder mankeren eeuwige bewoners van die wereld worden. 

Waarom stromen ijdele praatjes, grappen, oordelen over onze buren en bijtende bespotting van hen, uit ons als uit een bron? 

Hoe komt het dat we zonder ons belast te voelen vele uren aan de meest oppervlakkige amusementen besteden zonder er verzadiging in te vinden, en proberen de ene lege bezigheid door een andere te vervangen, terwijl we zelfs niet de kortste tijd willen besteden aan het onderzoeken van onze zonden en om over hen te wenen?

Het is omdat we een gevoel voor zonde hebben gekregen, voor al het oppervlakkige, voor alles waardoor de zonde in de mens wordt gebracht en waardoor de zonde in de mens wordt bewaard. 

Het is omdat we het gevoel hebben verloren voor alles wat de door God geliefde deugden in de mens brengt, en ze in hem vergroot en bewaart.

Ongevoeligheid wordt in een ziel ingeprent door de wereld die vijandig staat tegenover God en door de gevallen engelen die vijandig staat tegenover God, en met de

medewerking van onze eigen wil. 

Het groeit en wordt versterkt door een leven dat in overeenstemming is met de principes van de wereld. 

Het groeit en wordt versterkt door de eigen gevallen rede en wil te volgen, op te houden God te dienen en God onachtzaam te dienen. 

Wanneer ongevoeligheid in iemands ziel verblijft en zijn natuur wordt, dan brengen de wereld en de heersers van de wereld hun zegel op de steen.

Dit zegel bestaat in het contact van de menselijke geest met de gevallen geesten, in de assimilatie door de menselijke geest van de indrukken die door hen op hem worden geproduceerd, en in zijn onderwerping aan de gewelddadige invloed en overheersing van de verworpen geesten. 

Wie zal ons de steen van de deur van het graf wegrollen?

Dit is een vraag vol angst, verdriet en verbijstering. 

Deze angst, droefheid en verbijstering worden gevoeld door die zielen die op weg zijn naar de Heer, omdat ze de wereld en de zonde niet meer dienen. 

Voordat hun blik wordt onthuld, in al zijn verschrikkelijke omvang en betekenis, de zwakheid van ongevoeligheid. 

Ze verlangen met berouw te bidden, het woord van God te lezen zonder andere dingen te willen lezen, en voortdurend te blijven nadenken over hun zondigheid, in voortdurende pijn erover.

Kortom, ze willen door God geadopteerd worden, bij God horen, en ze stuiten op iets onverwachts – een tegenstelling in zichzelf die niet begrepen wordt door de dienaren van de wereld: ongevoeligheid van hart. 

Hun hart, getroffen door hun vorige nalatige leven als door een dodelijke wond, vertoont geen teken van leven.

Tevergeefs verzamelt hun geest gedachten over de dood, over Gods oordeel, over de veelheid van hun zonden, over de kwellingen van de hel en de geneugten van het paradijs. 

Tevergeefs probeert hun geest hun hart te slaan met deze gedachten – het blijft zonder voor hen te voelen, alsof de hel, het paradijs, Gods oordeel, de eigen overtreding en iemands staat van gevallen en verderf geen enkele relatie hadden met het hart.

Het slaapt een diepe slaap, een slaap des doods.

Het slaapt, dronken en bedwelmd met zondig gif. En iemands staat van gevallen en verderf had geen enkele relatie met het hart. Het slaapt een diepe slaap, een slaap des doods. Wie zal ons de steen van de deur van het graf wegrollen? Deze steen is erg groot.

Volgens de leer van de Heilige Vaders heeft de mens, om ongevoeligheid te vernietigen, een constante, geduldige, ononderbroken activiteit nodig tegen ongevoeligheid; hij heeft een constant, vroom en aandachtig leven nodig.

Het leven van ongevoeligheid wordt door zo’n leven beschaamd. Maar deze dood van de menselijke geest wordt niet alleen gedood door de inspanningen van de mens: ongevoeligheid wordt vernietigd door de werking van de Goddelijke Genade.

Een engel van God komt op Gods bevel naar beneden om een zwoegende en gekwelde ziel te hulp te komen, rolt de steen van hardheid van zijn hart weg, vult zijn ziel met berouw en verkondigt aan de ziel haar opstanding, wat het gebruikelijke resultaat is van voortdurend berouw. [2] 

Berouw is het eerste teken van de verlevendiging van het hart met betrekking tot God en de eeuwigheid. 

Wat is berouw? 

Berouw is het gevoel van barmhartigheid en mededogen van een mens voor zichzelf – voor zijn rampzalige staat, zijn staat van gevallenheid, zijn staat van eeuwige dood. 

Over de mensen van Jeruzalem die door de prediking van de heilige apostel Petrus tot deze gemoedstoestand werden gebracht en geneigd waren het christendom te aanvaarden, zegt de Schrift dat ze werden in hun hart geprikt (Handelingen 2:37). [3]

Het lichaam van de Heer had de geurige mirre van de mirre-dragers niet nodig.

De zalving met mirre werd verhinderd door de opstanding. Maar de heilige vrouwen – door hun tijdige aankoop van mirre, door hun vroege wandeling naar het leven dragende graf bij de eerste zonnestralen, door hun veronachtzaming van de angst die hen was ingeprent door de boosaardigheid van het Sanhedrin en de militaire wacht die de wacht hielden over het graf en Degene die daarin begraven was – gemanifesteerd en bewezen door hun daden hun oprechte zorg voor de Heer. 

Hun geschenk bleek overbodig, maar het werd honderdvoudig vergoed door de verschijning van de engel, die tot dan toe onzichtbaar was geweest voor de vrouwen, en door het nieuws – dat niet anders kon dan volkomen waar te zijn – van de opstanding van de God -mens, en de opstanding met Hem van de hele mensheid.

God heeft voor Zichzelf de toewijding van ons leven niet nodig, de toewijding van al onze kracht en capaciteiten aan Zijn dienst – maar voor ons is het onmisbaar. 

We offeren ze als mirre bij het graf van de Heer. 

Laten we terecht mirre kopen als een offer van liefde. 

Laten we vanaf onze jeugd afzien van alle offers aan de zonde. 

Laten we tegen de prijs van deze verzaking mirre kopen, als een offer van liefde. 

Dienst aan de zonde kan niet gecombineerd worden met dienst aan God: de eerste vernietigt de tweede. 

Laten we niet toestaan dat de zonde het gevoel voor God en voor al het Goddelijke in onze geest versterft!

Laten we niet toestaan dat de zonde haar zegel op ons drukt, een gewelddadige overheersing over ons krijgt. 

Hij die in de dienst van God is getreden vanaf de dagen van zijn ongerepte jeugd en die standvastig in deze dienst blijft, onderwerpt zich aan de voortdurende invloed van de Heilige Geest. 

Hij is bedrukt met de met genade vervulde, heilige indrukken die van Hem uitgaan, en hij verwerft na verloop van tijd een actieve kennis van Christus’ opstanding. 

In Christus komt hij tot leven in de geest en wordt door de verkiezing en het bevel van God tot prediker van de opstanding voor zijn broeders gemaakt. 

Hij die zich door onwetendheid of fascinatie tot slaaf heeft gemaakt van de zonde, een relatie is aangegaan met de gevallen Engelen, zich tot hen heeft gerekend en in zijn geest zijn band met God en met de bewoners van de hemel heeft verloren – laat hem genezen worden door berouw.

Laten we onze behandeling niet van de ene op de andere dag uitstellen, dat de dood ons niet onverwachts overvalt; dat het ons niet plotseling wegvoert; opdat wij niet onbekwaam blijken te zijn om de woningen van oneindige rust en feestvreugde binnen te gaan; opdat we niet als nutteloos onkruid in het vuur van de hel worden geworpen, dat voor altijd brandt en nooit wordt uitgeblust. 

Chronische ziekten zijn niet snel te genezen, en niet zo gemakkelijk als onwetendheid denkt. 

Het is niet zonder reden dat Gods barmhartigheid ons tijd geeft voor berouw; het is niet zonder reden dat alle heiligen God smeekten om tijd voor bekering. 

Er is tijd nodig voor het uitwissen van zondige indrukken; er is tijd nodig om het stempel van de Heilige Geest te krijgen; er is tijd nodig om onszelf te reinigen van onreinheid; er is tijd nodig om gekleed te gaan in de kleding van de deugden,

Christus wordt opgewekt in een man die erop is voorbereid, en het graf – het hart – wordt weer een tempel van God. Sta op, Heer, red mij, mijn God (Ps. 3:7). Hierin, Uw mystieke en tegelijkertijd wezenlijke Verrijzenis, bestaat mijn heil. Amen.

Eindnoten

1. Zie St. John Climacus, De ladder van goddelijke beklimming, stap 18.
2. Zie St. John Climacus, The Ladder of Divine Ascent, 1:6.
3. In de Slavische Schrift wordt gezegd dat ze berouwvol van hart werden .